ابعاد جدید بیوتروریسم: تغییر نظم ژنتیکی کشور،ایجاد بدخیمی‌های لاعلاج و سرطانها

بیوتروریسم عبارتست از منتشر کردن عوامل بیولوژیکی یا سمی باهدف کشتن و یا آسیب رساندن به انسان ها و یا حیوانات و گیاهان بمنظور ایجاد رعب و وحشت در جامعه و تن دادن به خواسته های آنها.

به گزارش ویرلن از سلامت نیوز بیوتروریسم انواع مختلفی دارد، و می تواند از طریق محیط زیست و امنیت جسمی افراد و امنیت زنجیر غذایی وکشاورزی و اقتصادی و دارویی و پزشکی به جامعه لطمه وارد کند . زمینه های پزشکی و کشاورزی امروزه از اهداف عمده بیوتروریسم محسو ب می شوند.

سلاحهای بیولوژیکی پزشکی (عوامل بیماریزای مقاوم به درمان)
پیشرفت در زمینه علوم سلولی و مولکولی، مهندسی ژنتیک و بیو تکنولوژی از طرفی نگرانی از بابت ایجاد بیماریها را کمتر کرده ولی از طرفی دیگر توان بالای علمی در زمینه دستکاری های ژنی عوامل بیماریزا، به ساخت سلاحهای بیولوژیکی کمک کرده و احتمال تولید پاتوژنهایی که خصوصیات کاملا منحصر بفردی دارند جامعه بشری را از طریق الحاق ژن مقاومت به آنتی بیوتیک و یا الحاق ژن بیماریزایی شدیدتر، احتمال ابتلا به اپیدمیهای بسیار بزرگ را در آینده ممکن ساخته است.

شواهدی از این دست شامل :
الحاق ژن مقاومت به آنتی بیوتیک به باکتریهای پاتوژن سیاه زخم (باسیلوس آنتراسیس) و یا تولید ویرویس نوترکیب ارتو پاکس که به طیف وسیعی از واکسنها مقاوم است و یا فرانسیسلا تولارنسیس نام باکتری است که عامل بیماری تولارمی است و بگونه ای دستکاری شده بود که شدت واگیری و بیماریزایی آن افزایش یابد که در نتیجه میزان خیلی پایین تری از این ارگانیسم هم می تواند باعث ایجاد بیماری شود.
در بسیاری از موارد برای بررسی آثارمصرف یک محصول دستکاری شده ژنتیکی بر سلامت انسان وانجام کارآزمایی بالینی (Clinical trial )، از جمعیت‌های انسانی در کشورهای درحال توسعه و فقیر استفاده می شود که این خود بیانگر شکلی از بیوتروریسم است.

اگرو تروریسم (بیوتروریسم کشاورزی):
بطور کلی هر عاملی که باعث تخریب اکوسیستم، کاهش بازدهی محصول دامی و گیاهی، پخش و شیوع بیماری بوسیله احشام یا محصولات بشود و امنیت زنجیره غذایی را به خطر بیاندازد، اقدام اگروتروریستی به حساب می آید که این خسارات عواقب اقتصادی و اجتماعی و روانی بسیاری در آن جامعه باقی خواهد گذاشت . از بیوتروریسم میتوان علیه افراد جامعه با استفاده از روشهای گوناگون برای ضربه زدن به محصولات کشاورزی ، کشوری را مورد حمله بیوتروریسی قراردهند.

مثلا شرکت مونسانتو با تولید بذرهای یک بار مصرف و عقیم دستکاری شده ژنتیکی ، کشاورزان(دولت) را به خود وابسته کرده، زیرا با تغییراتی که دراین بذرها انجام شده بعد از گذشت یک فصل کاشت ، بذر به علت عقیم بودن قابل استفاده نبوده و کشاورز مجبور به خرید دوباره آن است و در اینصورت کمپانی تولید کننده بذر می تواند قیمت فروش راتا هر حدی که بخواهد بالا برده و کشاورز هم ناچار به خرید است. به این ترتیب تولید آن نوع خاص بذر در انحصارآن شرکت در می‏آید. پرواضح است که سایر تولید کنندگان در بخش کشاورزی و صنعت از نظر اقتصادی صدمات فراوانی را متحمل می شوند.

همچنین شرکت مونسانتو با عرضه علف کش راندآپ( نوع تقویت شده گلایفوسیت) به بازار علاوه بر اینکه باعث ایجاد مقاومت و تولید ابرعلف هرز شده ، همچنین با تولید انحصاری بذر دستکاری شده ژنتیکی که مقاوم به همین علف کش است باعث شده که کشاورزان(دولت) بالاجبار محکوم به خرید بذرو علف کش وابسته به آن از این شرکت باشند . چرا که تنها این بذرهای دستکاری شده در برابر این علف کش ها مقاومند. علفهای هرز نیز با رشد بی رویه خود باعث از بین رفتن بسیاری از زمینهای زراعی شده اند از آن جمله می توان به علف های هرز مقاوم به راندآپ اشاره کرد که در حدود ۱۰۰۰۰ هکتار از زمینهای کشاورزی را بایر و غیر قابل کشت کرد. این موارد تنها نمونه هایی بسیار کوچک از خسارات وارد شده به بخش کشاورزی می باشد.

بیوتروریسم از طریق آسیب رساندن به محیط زیست واکوسیستم :
بحث محیط زیست ارتباط مستقیم بر سلامتی جامعه دارد چرا که هر گونه اثر تخریبی بر محیط زیست اثر زیانبار بر حیات انسانی دارد و هر گونه اختلال در عناصر سازنده زیست بومها مثلا تغییر در جمعیت حشرات و حیوانات یا گیاهان آن منطقه منجر به تهدیدی برای زندگی انسان و سایر موجودات آن محیط خواهد شد .

پروانه مونارک و GMO : گرده افشانی سمی از گیاه ذرت BT می تواند باعث از بین رفتن پروانه مونارک شود و اختلال در چرخه گرده افشانی توسط این پروانه شود. کاهش جمعیت پروانه های مونارک از سال ۱۹۹۹ شروع شد و در سال ۲۰۱۲ به بدترین وضع ممکن رسید و از آنجا که این حشرات با مهاجرت قابل پیش بینی خود در فصل زمستان به مکزیک، منظره بسیار جالبی را بوجود می آورند، سبب جمع شدن هزاران گردشگر در کشور مکزیک می شوند. با کاهش قابل توجه جمعیت این پروانه ها ، نه تنها میلیونها دلار خسارت به سیستم کشاورزی مکزیک وارد شد بلکه کشورمکزیک یکی از جاذبه های گردشگری خود را هم از دست داده است  .

زنبور عسل و GMO : دراثر گرده افشانی گیاهان دستکاری شده ژنتیک حاوی سم BT ،حشرات غیر هدف سم BT دچار آسیب شده و اختلال در تعادل تنوع زیستی در محیط زیست می گردد. علاوه براین آثار سویی بر صنایع مختلف کشاورزی بطور مثال تولید عسل خواهد داشت چرا که ثابت شده است این نوع محصولات بر توانایی زنبور برای یافتن شهد گل ها اثر منفی می گذارند[۱۶] .

بیوتروریسم با هدف سلامتی انسان :
در مورد کشورهایی که غذای اصلی مردم محصول خاصی (مثلا برنج و گندم) است ، دشمن می تواند با دستکاری ژنتیکی در گیاهان، محصولات آن گیاهان را عواملی برای ایجاد بیماریها از جمله سرطان، بدخیمی‌های لاعلاج، بیماری‌های ناشناخته نوظهورمانند اوتیسم و آلزایمر و افزایش ناباروری و نازایی کند  .

در حوزه اثرات منفی این محصولات می توان به محصولات مقاوم به علف کش راند آپ اشاره کرد . واضح است که در اثر وجود علف های هرز، کشاورزان مجبور به استفاده از میزان بیشتری سم گلایفویست هستند که این سم با محصول ارتباط مستقیم دارد. با وجود اینکه سم گلایفوسیت توسط سازمان بهداشت جهانی کارسینو ژن (سرطانزا) شناخته شده است ، همچنان فروش آن و همچنین بذرهای مقاوم به آن ادامه دارد.

علاوه بر این، مطالعات حاکی از تغییر فلور میکروبی دستگاه گوارش انسان به دلیل خوردن محصولات دستکاری ژنتیکی است[۱۷] . همچنین برخی تحقیقات انجام شده نشان دهنده از این احتمال است که در اثر مصرف محصولات دستکاری شده ژنتیکی ، ژن مقاومت آنتی بیوتیکی از طریق انتقال افقی به باکتریهای روده منتقل شود . انتقال افقی ژن مقاومت آنتی بیوتیکی به باکتریهای روده ، در بلند مدت، مقاومت میکروبی ایجاد کرده و در نهایت باعث بالا رفتن میزان بیماری ها و پایین آمدن سطح بهداشت عمومی جامعه می شود[۱۱] . همچنین نشانه هایی از ارتباط معنی دار بین ناباروری و مصرف محصولات دستکاری شده ژنتیکی وجود دارد .

تغییرات و دستکاری ژنتیکی فقط مختص ژنوم گیاه و جانواران نیست !
روزنامه روسی “کومرسانت” (Kommersant) در ماه می ۲۰۰۷ با انتشار گزارشی اعلام نمود که دولت روسیه صادرات هر نوع نمونه بیولوژیکی انسانی به خارج از کشور را ممنوع اعلام نموده است. بر اساس این گزارش، دلیل ممنوعیت فوق ارائه یک گزارش محرمانه از جانب سرویس مخفی امنیتی روسیه بود که بیان می‌داشت سازمان‌های غربی در حال انجام آزمایشات بر روی “بیوتسلیحات ژنتیکی” هستند که می‌تواند مردم روسیه را مورد هدف قرار دهد. در گزارش مذکور سازمان‌های مختلف آمریکایی از جمله سازمان حفاظت محیط زیست و منابع طبیعی امریکا نام برده شده بودند.

از دیگر مواردی که برای سلامت انسان نگران کننده است وجود ژنی بنام VI است که در Roundup-Ready soybeans و در ذرت MON810 دیده شده که باعث تغییرات ناخواسته فنوتیپی و بیوشیمیایی زیادی در موجودات شده است .

در برخی موارد نیز تولید کنند گان این محصولات به دلیل منافع مالی شرکت ها ، دست به پنهان کاری نتایج علمی حاصل از تحقییقات می زدند. ازجمله این موارد می توان به محصولی از شرکت مونسانتو به نام ذرت MON863 که حاوی سم حشره کش BT بود اشاره کرد. داده های خام حاصل از نتایج مصرف این محصول، پنهان شده و به اطلاع مردم رسانده نشد.

بعدها با فعالیت گروه صلح سبز ، این داده ها دردادگاه افشا شد. دانشمندان سازمان مستقل CRIIGEN که نتایج داده های خام را بررسی کردند متوجه شدند که این محصول باعث ایجاد سمیت در کبد و کلیه موشهایی شده که از آن تغذیه کرده اند. جالب آن است که این محصول مورد تایید اتحادیه اروپا نیز قرار گرفته بود .

اگر استفاده از بیوتکنولوژی بدون ملاحظات ایمنی و ارزیابی مخاطرات در نظر گرفته شوند، علاوه بر تهدید زندگی انسانها و جوامع انسانی، تهدیدی جدی برای گیاهان و حیوانات ساکن یک اکوسیستم می باشد. مثلا عوامل بیماریزای حیوانی و یا مشتر ک بین انسان و حیوان که دچار دستکاری ژنتیکی شده اند (پلاگ ، تولارمی ، انتراکس) بعلاوه بیماریهایی مثل تب برفکی ، طاعون گاوی و بروسلوز بطور بالقوه تهدیدی برای دام و حیات وحش و جمعیت گونه های در معرض خطر انقراض هستند. اخیرا هم شاهد خسارات فراوان ناشی از تب برفکی در برخی کشورها بودیم که عده ای بر این باور بودند که فراگیر شدن این بیماری می تواند عامدانه و به قصد ضربه زدن به اقتصاد کشور باشد.

تغییر نظم ژنتیکی منطقه، از بین رفتن زمینهای کشاورزی و تبدیل شدن آنها به زمینهای بایر به دلیل استفاده از علف کش های قوی، از بین رفتن حیات وحش، بالارفتن سطح بیماری در میان مردم یک منطقه، همگی می تواند بطور برنامه ریزی شده و با هدف برهم زدن نظم یک کشور از طریق ضربه های وارده به بخشهای مختلف آن ، انجام گیرد .

با روشن شدن ابعاد جدید بیوتروریسم و خطرات پیش رو ناشی از آن، این پدیده اخیراً در سطح وسیعی در حوزه های پزشکی، بهداشتی، سیاستگذاری های بلندمدت دفاعی و سطوح امنیت ملی کشورها مطرح شده است. باید دانست که پیشگیری از وقوع عملیات بیوتروریستی مهم تر و عاقلانه تر است. کاملا مشهود است که مقابله با عملیات بیوتروریستی پس از وقوع مستلزم صرف هزینه و وقت ، داشتن تجهیزات و امکانات مورد نیاز برای مقابله با آن است.

از این رو پدافند غیرعامل به عنوان روشی صلح آمیز و پیشگیرانه بدون استفاده از سلاح قادر است ضمن رصد تهدیدات جنگ نوین به خصوص تهدیدات زیستی ، زیرساخت ها و توانمندی مقابله با این تهدیدات را در کشور چنان افزایش دهد که آسیب پذیری به آن کاهش جدی یابد. مهم ترین مسئله در مقابله با بحران ها مدیریت سریع و کارآمد است