درنخستین همایش ملی توانمندی‌های کشت بافت مطرح شد

پایه‌های گیاهی وارد شده از اروپا به دلیل آلودگی سوزانده شد

رئیس انجمن کشت بافت گفت: به روش کشت بافت نوعی پایه نهال پسته که اکنون به دلیل کم‌آبی و شوری در کرمان با بحران مواجه شده تولید کرده‌ایم که این نقیصه را برطرف می‌کند.

ایرج رستگار درنخستین همایش ملی توانمندی‌های کشت بافت تأکید کرد: برای رسیدن به توسعه کشاورزی، راهکاری جز استفاده از کشت بافت وجود ندارد و در چند سال اخیر، کشت بافت توسعه خوبی داشته است، تا حدی که سبب شده ارز کمتری از کشور خارج شود.

وی ادامه داد: تا چند سال گذشته پایه میوه‌های هسته‌دار و دانه‌ای به کشور وارد می‌شد و در این زمینه به شدت وابسته بودیم، ولی به همت مهندسان کشاورزی، نه تنها مقوله واردات قطع شد، بلکه اکنون به کشورهای آسیای میانه، عراق، افغانستان و برخی کشورهای حاشیه خلیج فارس صادرات داریم و به گونه‌ای کشت بافت در سبد صادراتی قرار گرفته است.

رئیس انجمن کشت بافت تصریح کرد: سالانه ۵۰ میلیون اصل نهال وارد کشور می‌شد که اگر ارزش هرکدام را ۲ یورو برآورد کنیم چیزی حدود ۱۰۰ میلیون یورو می‌شود که این فقط در مورد گیاهان زینتی و با احتساب گیاهان میوه و سایر موارد رقم بیشتری می‌شود مضاف بر اینکه از مبادی غیررسمی هم واردات انجام می‌شود.

بنابر اعلام رئیس انجمن کشت بافت ایران اکنون ۶۰ تا ۷۰ شرکت داخلی در این زمینه فعالیت می‌کنند و ۴۰ میلیون پایه در سال به روش کشت بافت تولید می‌شود که برای تکثیر انبوه مورد استفاده قرار می‌گیرد.

وی یکی از مزایای کشت بافت را تولید میلیون‌ها گیاه از یک گیاه پایه عنوان کرد و افزود: بسیاری از پایه‌های گیاهانی که از اروپا وارد ایران شده آلوده بوده تا حدی که مجبور به آتش زدن آنها شده‌ایم، در حالی که بنیان کار ما در داخل، ابتدا سالم‌سازی گیاه است.

رستگار خاطرنشان کرد: اکنون پایه گل‌های سنتی همچون رز، ارکیده، آنتاریوم و ژرور در داخل در حد گسترده‌ای تولید می‌شود.

وی در پاسخ به اینکه کشت بافت چه تأثیر در مصرف آب به ویژه در کشور ما که در کم‌آبی قرار دارد، گفت: به عنوان نمونه پسته به عنوان محصول استراتژیک یکی از بحران‌های ما در منطقه رفسنجان و کرمان است در حدی که باغات پسته در حال خشک شدن بوده و به منطقه ساوه در حال انتقال است.

رئیس انجمن کشت بافت اظهار داشت: اکنون نوعی پایه پسته مقاوم به کم‌آبی و شوری تولید کرده‌ایم چرا که عمق چاه‌های ما از ۴۰ متر به ۱۸۰ متر رسیده و موقعیت آب هم در این منطقه چندان مطلوب نیست. در همین راستا قرارداد مشترکی با پژوهشکده پسته منعقد کرده‌ایم تا باغداران بتوانند از این پایه‌ها استفاده کنند.

وی تأکید کرد که مشکل ما در کشور فقر اطلاعاتی است، چرا که با وجود تولید بسیاری از پایه محصولات به روش کشت بافت، برخی نیاز خود را از طریق واردات تأمین می‌کنند.

روشی برای تکثیر انبوه گیاهان در معرض انقراض

معاون وزیر جهاد کشاورزی و امور باغبانی هم در این همایش گفت:‌ سالانه ارز زیادی بابت واردات پایه گیاهان زینتی و میوه‌های دانه‌دار و هسته‌دار از کشور خارج می‌شود که با استفاده از تولید کشت بافت در داخل، این ارز را می توانیم صرف زیرساخت‌های این بخش کنیم.

محمدعلی طهماسبی به اهمیت این کشت اشاره کرد و گفت: این روش تکنیکی برای ازدیاد گیاهان است تا بتوانیم گیاهانی عاری از ویروس و بیماری داشته باشیم و در عین حال در تولید انبوه با سرعت بیشتری فعالیت کنیم، مضاف بر آنکه گیاهان یک دست و یک نواخت تولید خواهیم کرد.

وی با اشاره به اینکه در تولید به روش کشت بافت،‌گیاه دارای اصالت نژادی و سلامتی خواهد بود، افزود: روش کشت بافت باعث می‌شود که سرعت تکثیر انبوه گیاه به ویژه گیاهانی که در معرض انقراض قرار دارند افزایش یابد و در همه عرصه‌های جنگلی،‌ مرتعی و گیاهان زراعی و باغی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

معاون باغبانی وزیر جهاد کشاورزی گفت: در برخی گیاهان در انواع آویش‌ها و گیاهان دارویی که در مراتع دچار خشکسالی می شوند و از نظر تجارت برای ما اهمیت ویژه‌ای دارند، می‌توانیم از روش کشت بافت استفاده کنیم.

به گفته طهماسبی هم‌اکنون ۶۰ تا ۷۰ شرکت بخش خصوصی و دانش‌بنیان در کشور طی چند سال اخیر فعال شده‌اند و از آنجایی که افراد تحصیلکرده در این زمینه و ارد می‌شوند، پیشرفت خوبی داشته‌اند.

وی اظهار امیدواری کرد تا در عرصه گیاهان زینتی، باغی‌دارویی، جنگل به ویژه در بخش‌های گرمسیری و سرد و معتدل بتوان از روش کشت بافت در حد صنعتی استفاده کرد.

طهماسبی این را هم گفت که تاکنون اکثر گیاهان گلدانی و شمعدانی به صورت نشایی از خارج از کشور وارد می‌شد که ارز زیادی را هم خارج می‌کرد، اما هم‌اکنون با فعالیت شرکت‌های داخلی این امر کمتر شده است.

وی تأکید کرد که باید کاری کنیم که کشت بافت در کشور هم رقابتی بوده و هم به راحتی در دست تولیدکنندگان ما قرار گیرد، چرا که بسیاری از گل‌های زینتی برای شب عید آماده می‌شود که تاکنون نشای آن از طریق واردات تأمین می‌شد.

وی همچنین در پاسخ به اینکه در این روش چقدر امکان تولید محصولات تراریخته وجود دارد، گفت:‌ در کشور ما تمام خطوط کشت روش های مختلف و حد و مرز آن با پروتکل ایمنی‌زیستی مشخص شده که خطوط ارگانیک، تراریخته و سنتی هم وضعیت‌شان مشخص است. در دنیا بیش از ۱۸۰ میلیون هکتار از اراضی کشاورزی زیر کشت تراریخته رفته است که رقم قابل ملاحظه‌ای است و برخی در تولید انبوه و تکثیر انبوه آن وارد شده‌اند، اما در مقابل، برخی کشورها از جمله کشور ما آن را ممنوع کرده‌اند.

منبع: سایت جهان اقتصاد – ۹۵/۱۰/۲۲