دهقان ها رسم داشتند که در باغها ومزارع خود کبوترخانه می ساخته اند بخاطر فضله ی آن. برای مزارع ودرختان بسیار مفید است. ونیز گفته اند آواز کبوتر برای مغز انسان سودمند است، ودر بعضی کتب آورده اند که اگر چیزی معدنی را رنگین کنیم به رنگ یکی از جواهرات قیمتی، آن را در گلوی […]

دهقان ها رسم داشتند که در باغها ومزارع خود کبوترخانه می ساخته اند بخاطر فضله ی آن. برای مزارع ودرختان بسیار مفید است.
ونیز گفته اند آواز کبوتر برای مغز انسان سودمند است، ودر بعضی کتب آورده اند که اگر چیزی معدنی را رنگین کنیم به رنگ یکی از جواهرات قیمتی، آن را در گلوی کبوتر بچه بگذاریم وبیرون بیاوریم در همان لحظه هم رنگ آن بگردد.
ونیز برای بیماری که درحال بهبودی است گوشت کبوتر بچه مناسب وفواید بسیاری دارد.
کبوتر ماده اندک است.  در دوماه زمستان لازم است که کبوتر را دانه دهند.
🐥🐣وبچه کبوتر بسیار حاصل می شود. وهم در چهل روز بچه کبوتر بوجود می آید وهم در تمام سال به غیر از دوماه زمستان ودراین دوماه اگر مکان گرم باشدبازهم  بچه کبوتر بودجود می آید.
بعضی می گویند کبوترها زیره را از همه ی دانه ها بیشتر دوست دارند.
ونباید آنها را بسیار پرواز داد زیرا که از پرواز زیاد خسته می شوند وبه مکان دیگر می روند.
باید قبل از پرواز کبوتر اول آنها را دانه وآب داد.
ومکانی که خانه ی آنهاست باید در داخل آن طاقها که در آن کبوتر تخم گذاری میکند وبچه کبوتر به دنیا می آید وپیش طاقها چوبها باید بر آن نشینند وبعضی چهارستون داخل میکندد وکبوتر خانه را بر بالای آن چهارستون بنا میکنند تا حیوانات موذی نتوانند به کبوترها آسیب برسانند.
وهمیشه باید مقدار آب در کبوترخانه باشد تابرای آب به بیرون نروند وکسی نتواند کبوترها را صید کند.
وباید خیلی در کبوترخانه نرویم که برای کبوترها مضر است، گاهی اوقات برویم.
باید هر سه وچهار روزی برای نظافت وپاکیزگی از فضله  به کبوتر خانه برویم.
واگر بخواهند کبوتر به کبوتر خانه بیاورند کبوتر بچه وکبوتر جوان نیاوردند 
بلکه کبوتری بیاورند که بچه ی بیشتری آورد، بیشتر از ده جفت کبوتر یکباره درنیاورند.
اگر بیشتر از یک نوبت درآورند به کبوترخانه عادت نمیکنند.
وبر دریچه ای که کبوتر در می آید برچهار طرف آن از داخل دریچه آدم وحوا مینویسند تا مار به داخل کبوتر خانه نیایید.
وبعضی می گویند که مار از آواز کبوتر نفرت میگیرد وفرار میکند.
واگر برگ سداب بر دریچه بگذارند راسو نمی آید
واگر کبوتران را زیره دهند چون بیرون آیند کبوتران دیگر بوی زیره رامتوجه میشوند وباآنها دوست میشوند وبه کبوتر خانه می آیند.
وگفته اند که اگر مصطکی  دود کنند کبوتر بسیار درکبوتر خانه جمع می شوند.
واگر زیره وعدس وآب آغشته کنند وبه آنها بدهند، ویا آن که عدس در شربت آغشته کنند ویا درشربت بپزند وبه آنها بدهند وآب آنها رابا عسل مخلوط سازند به کبوتر خانه علاقه مند میشوند.
واگر مقداری نان گندم خشک بکوبند وبا قدری قسط دریایی در خمیر آغشته کنند وقبل از (پرواز کردن) پراندن به آنها بدهند یاقبل از پراندن مقداری زیره به آنها دهند یا قدر انجیر بپزند وبا خمیر آرد جو ناپخته مخلوط کنند وقبل از پراندن به آنها دهند زودتر به کبوتر خانه بازمیگردند.
واگر سرخفاش در کبوترخانه بیاویزند یاشاخه ای  که از درخت سنجد در زمانی که سبز شده (یعنی بهار) به کبوتر خانه آویزان کنیم کبوترها بسیار الفت وعلاقه میگیرند.


📚 منبع : صفحه ی ۱۳۱تا۱۳۳ – کتاب معرفت فلاحت. تالیف عبدالعلی بیرجندی(در گذشته ۹۳۴ ه.ق)