🔹معاونت امور دام وزارت جهاد کشاورزی در سال ۹۱  در گزارش طرح ملی دام سبک، طبق جدول زیر، از کاهش ۵۰ درصدی دام بومی موجود در مراتع و جایگزینی آن با دام اصلاح نژاد شده وارداتی طی ده سال ۱۳۹۱-۱۴۰۱ خبر داد. از سال ۹۲ تا ۹۵، جمعیت ترکیب‌های جدید نژادی گوسفند، از ۱۰۰ رأس به ۴۱۰۰۰ رأس و بز از ۵۰ رأس به ۱۰۰۰۰ رأس افزایش پیدا کرده‌ است. همچنین آمار ارائه‌شده توسط دفتر فنی مرتع سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری از کاهش ۱۷ میلیون واحد دامی از مرتع در بازه سال‌های ۷۵ تا ۹۳ حکایت دارد.

🔹حذف دام از مراتع علاوه بر اینکه باعث به هم ریختن ساختار اجتماعی عشایر و روستاهای کشور شده سبب از بین رفتن نژادهای اصیل و بومی دام سبک در کشور خواهد شد. کما اینکه در سال‌­های اخیر خبرهایی از انقراض برخی از نژادهای بومی کشور از اقلیم‌های مختلف کشور شنیده ‌شده است. به‌گونه‌ای که طی سال‌های اخیر، وزارت جهاد کشاورزی جهت جبران کاهش تولید گوشتِ ناشی از حذف دام از مرتع به واردکردن دام سبکِ اصلاح نژاد شده -که قابلیت پرورش در سیستم­‌های دامداری صنعتی و بسته را دارند- روی آورده است. در این خصوص حجتی در دیداری که با کمیسیونر کشاورزی اتحادیه_اروپا در هفته‌های گذشته داشت گفت: «امسال موفق شدیم دام‌های مولد را از گوشه و کنار اروپا شناسایی و گله‌های مادری را به کشور بیاوریم» این مسئله از طرفی باعث حذف سیستم دامداری سنتی می­‌شود و از طرف دیگر باعث به خطر افتادن امنیت غذایی با وابستگی به نژادهای غیربومی می­‌شود.

🔹در شرایط کنونی که هنوز علوفه بخشی از دام موجودِ کشور، با چرای مراتع و مزارعِ درو شده تأمین می‌شود، بیش از ۵۰ درصد علوفه دامی مورد نیاز کشور واردات می‌شود. حال‌آنکه با تغییر سیستم به دامداری صنعتی و بسته این وابستگی بیشتر نیز خواهد شد؛ نکته‌ای که مقام معظم رهبری نیز در صحبت‌های ابتدای سال در حرم مطهر رضوی نسبت به آن تذکر دادند. افزایش وابستگی در تأمین علوفه موردنیاز دام یک‌بار درگذشته برای تغییر سیستم نگه‌داری دام سنگین به سیستم صنعتی تجربه شد و امروز واحدهای صنعتی دامداری را با مشکل تأمین علوفه با قیمت مناسب درگیر کرده است.

🔹در حال حاضر کشور در نهاده‌های فناورانه‌ی تولید محصولات غذایی ـ بالأخص نهاده‌های نژادی مانند بذرهای اصلاح‌شده، مرغ اجداد، اسپرم گاوی ـ به دیگر کشورها وابستگی دارد که این وابستگی به‌عنوان یکی از چالش‌های جدی کشور جهت دستیابی به خودکفایی در تولید غذاهای اساسی محسوب می‌شود.

🔹اجرای طرح تعادل دام و مرتع به‌نحوی‌که در سال‌­های گذشته اتفاق افتاده به این وابستگی دامن زده و علاوه بر نژاد دام سبک در تأمین علوفه و  نیز تولید گوشت -که یکی از محصولات اساسی و استراتژیک غذایی محسوب می‌­شود- ما را به کشورهای دیگر وابسته خواهد کرد.

📚 منبع : واحد مطالعات امنیت غذایی مصاف