🔸 با توجه به این ‌که یکی از اصلی‌ترین نیازهای هر فعالیت پویا، برنامه‌ریزی در چارچوب اهداف کلی آن فعالیت است؛ بخش کشاورزی نیز به‌عنوان یکی از مهمترین فعالیت‌های اقتصادی کشور نیازمند برنامه‌ریزی‌دقیق در جهت رسیدن به توسعه و مقابله با بحران‌های موجود است.

🔸کشور ما از نظر جغرافیایی در قسمتی از کره‌ی زمین قرار گرفته که با محدودیت‌های اقلیمی خاص مواجه است؛ خشک‌سالی یکی از محدودیت‌هایی است که به‌عنوان چالشی بزرگ در برابر توسعه‌ی کشاورزی مطرح بوده و همواره مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. با توجه به قرار گرفتن کشور ما در کمربند خشک و نیمه خشک دنیا، الگوی کشت بایستی با محوریت بهره وری بهینه از منابع آب تدوین شود.

تعریف الگوی کشت:

🔸الگوی کشت عبارتست از تعیین یک نظام کشاورزی با مزیت اقتصادی پایدار مطابق با سیاست‌های کلان کشور، دانش بومی کشاورزان و بهره‌گیری بهینه از ظرفیت­های طبیعی منطقه مانند شرایط قلیمی، منابع آب، خاک و … و با رعایت اصول اکولوژیکی تولید محصولات کشاورزی در راستای حفظ محیط زیست.

🔸تعریف الگوی کشت این نکته را نمایان می‌سازد که در بسیاری از مناطق کشور کشت محصولات زراعی، باغی و یا بهره‌برداری از مراتع و جنگل‌ها باید متناسب با پتانسیل‌های منطقه‌ای و عوامل تولید باشد. محدودیت‌های اقلیمی موجود، بیلان منفی آب دشت‌ها و نیاز به پایداری تولید محصولات، ما را ملزم می‌کند که درجهت حفظ و بهبود سفره‌های زیر زمینی آب و افزایش راندمان مصرف آب حرکت کنیم.

🔸درحال حاضر در اکثر مناطق کشور روش های معمول تولید محصولات کشاورزی با استفاده‌ی بی‌رویه‌ از منابع آب زیر زمینی همراه است؛ بنابراین لازم است سیاست‌های تولید محصولات کشاورزی در این مناطق تا حد امکان درجهت مصرف بهینه آب و بهره‌وری بالا و عدم کاهش تولید باشد.

نتیجه گیری:

🔸ارائه بهترین راهکارهای ارتقای فرهنگ مصرف صحیح و بهینه آب در بخش کشاورزی نیاز به زیر بنایی فرهنگی صحیح و مطمئن و فرهنگ سازی در جامعه کشاورزی دارد که در این زمینه دو بخش دولتی و غیر دولتی که همان کشاورزان و متخصصان این بخش را شامل می شود باید به وظایف خود آگاه و عمل کند و در توسعه کشاورزی و به خصوص اب ارتباط مستمر و هماهنگی داشته باشند و همان طور که در زمینه کشت و کار محصولات طرح های آمایش سر زمین صورت میگیرد باید در این بخش نیز آمایش ملی منابع آب و توازن منمطقه تدوین و اجرا گردد که این امر بدون ترویج و آموزش و اطلاع رسانی به کشاورزان توسط دولت و وزارتخانه مربوطه بخش تحقیقات و آموزش امکان پذیر نیست و فرهنگ سازی در جهت صرفه جویی مصرف اب کشاورزی تنها توسط یک وزارت خانه یا ارگان دولتی امکان پذیر نیست و نیاز به یک عزم ملی و منسجم از طرف تمامی دستگاه های دولتی و غیر دولتی میباشد.

🔸برنامه ریزی و اجرای طرح های مدیریت مصرف آب در کشاورزی نیاز به یک امنیت اقتصادی ضمانت اجرایی عدالت در توزیع آب و موارد بیشمار دیگری دارد.راه دیگر کمک به فرهنگ سازی و ارتقای مصرف صحیح و بهینه آب اعمال طرح های تشویقی از طرف دستگاه های دولتی نظیر پرداخت یارانه های صحیح به طرح های مدرن و جدید آبیاری کشت محصولاتی که صرفا نیاز به آبیاری غرقابی و پر مصرف ندارند و اصلاح تعرفه ها برای مشترکین پر مصرف چه از نظر استحصال بی رویه آبهای زیر زمینی و چه از نظر برداشت آبهای سطحی است.