آمریکا و اروپا مدت هاست که ماشه را چکانده‌اند. هدف اصلی ترامپ و شرکای اروپایی‌اش از لاف‌زنی درباره مکانیسم ماشه، باجگیری از ایران است. تنها پاسخ متقابل در واکنش به اجرای مکانیسم ماشه، خروج ایران از برجام است. آمریکا با همصدایی تروئیکای اروپا(انگلیس، فرانسه، آلمان) مدتی است که درباره اجرای مکانیسم ماشه و تبعات […]
آمریکا با همصدایی تروئیکای اروپا(انگلیس، فرانسه، آلمان) مدتی است که درباره اجرای مکانیسم ماشه و تبعات آن به لاف زنی مشغول هستند.
ترامپ و پمپئو و دیگر مقامات آمریکایی در ماههای اخیر به دفعات درباره راه‌اندازی مکانیسم ماشه هشدار داده‌اند. برای نمونه در هفته‌های گذشته، ترامپ در اظهارنظری گستاخانه گفت:«به وزیر خارجه دستور داده‌ام مکانیسم ماشه را برای بازگرداندن تمامی تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران فعال کند. اقدام ما کاملا طبیعی است».
مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا نیز در روزهای گذشته مدعی شد:«تحریم‌های بین‌المللی علیه جمهوری اسلامی ایران که مطابق توافق هستهای لغو یا تعلیق شده‌اند از نیمه شب ۲۰ سپتامبر (۳۰ شهریور) دوباره اعمال خواهند شد.»
یک دیپلمات ارشد شورای امنیت سازمان ملل متحد که به شرط عدم افشای نام با خبرگزاری رویترز گفت‌وگو کرده درباره تلاش آمریکا برای بازگرداندن تحریم‌ها از طریق ساز و کار موسوم به «مکانیسم ماشه» گفت: «[تلاش آمریکا] مثل این است که ماشه‌ای چکانده شود و گلوله‌ای خارج نشود».
خالی بندی با مکانیسم ماشه
برای باجگیری
منتقدان برجام بارها هشدار داده بودند که این توافق ضعیف و یک‌طرفه، قادر به رفع تحریم‌ها و حفظ منافع ملی کشور نیست و برخلاف آنچه حامیان برجام می‌گویند، قطعنامه‌های سازمان ملل علیه ایران لغو نشده و فقط ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ تجمیع شده که به راحتی با ابزار فریبکارانه «مکانیسم ماشه» قابل بازگشت هستند.
اعضای اروپایی برجام مدعی شده‌اند که هدفشان از راه‌اندازی مکانیسم ماشه، حفظ توافق هستهای از طریق بحث و رایزنی با ایران برای بازگشت به تعهداتش ذیل برجام است، نه بازاعمال تحریم‌های سازمان ملل.
برخلاف این ادعا، اروپایی‌ها در پی آن هستند که با نگه‌داشتن تهدید مکانیسم ماشه بالای سر ایران، در اقدامی باجگیرانه، برجام‌های بعدی را به مردم ایران تحمیل کنند.
هدف اصلی طرف اروپایی، برجامیزه کردن توان موشکی و قدرت منطقه‌ای ایران است. اعضای اروپایی برجام بارها اذعان کرده‌اند که در مسئله ایران، با آمریکا دارای هدف مشترک بوده و تنها در روش‌های رسیدن به این هدف مشترک، با آمریکا اختلاف‌نظر دارد.
در برجام، قطعنامه‌های قبلی شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران لغو نشده بلکه تحت قطعنامه ۲۲۳۱ تجمیع شده و در صورت تخلف ایران از برجام قابل بازگشت خواهد بود! سؤال این است که کدامیک از قطعنامه‌های قبلی در حال اجرا نیست که باید از بازگشت آنها نگران باشیم و از ترس بازگشت باج بدهیم؟!
موضوع تمامی‌قطعنامه‌هایی که ادعا می‌شود با برجام لغو شده است، تحریم کشورمان است! آیا هم‌اکنون انواع تحریم‌ها علیه ایران اجرا نمی‌شود؟! و آیا هیچ تحریم دیگری را می‌توان آدرس داد که علیه کشورمان به‌کار نگرفته و در حال اجرای آن نباشند؟! بنابراین ماشه مورد‌‌اشاره در مکانیسم ماشه را مدت‌هاست که چکانده‌اند!
فعال شدن مکانیسم ماشه،
خروج ایران از برجام
حجت‌الاسلام نصرالله پژمانفر، نماینده مردم مشهد در مجلس شورای اسلامی هفته گذشته با‌اشاره به مسئله مکانیسم ماشه گفت: طرحی سه فوریتی آماده شده است تا با تصویب آن با شیطنت اروپایی‌ها و آمریکا مقابله کنیم.
در صورت تصویب طرح ۳ فوریتی مجلس با موضوع اقدام متقابل ایران، پس از فعال شدن مکانیسم ماشه از برجام خارج می‌شویم.
متاسفانه این ادراک در طرف آمریکایی ایجاد شده است که دولت ایران منتظر انتخابات آمریکا و بازگشت دموکرات‌ها به کاخ سفید است و به همین دلیل در برابر اقدامات آمریکا (از جمله فعال کردن مکانیزم ماشه)، واکنشی نشان نخواهد داد.
این ادراک آمریکا از ایران باعث فعال کردن مکانیزم ماشه شده است و تا زمانی که ایران از طریق اقدامات واقعی متقابل، ادراک آمریکا را اصلاح نکند، فشارها افزایش خواهد یافت.
خروج آمریکا از برجام در ۱۸ اردیبهشت ۹۷ فرصتی برای جلوگیری از خسارت‌های برجام بود که از این فرصت استفاده نگردید. ۳۰ شهریور ۹۹ فرصتی دیگر برای پایان دادن به تعهدات هستهای و نقطه حساسی در حیات جمهوری اسلامی است. در صورت موفقیت آمریکا در بازگرداندن تحریم‌های شورای امنیت و عدم اقدام متقابل از سوی ایران، اجرای تعهدات برجامی (که ۵۱ تعهد از ۸۱ تعهد به‌طور کامل در حال اجرا است)، به‌طور یکجانبه ادامه پیدا می‌کند. از سوی دیگر این انفعال، پیام ضعف به دوستان و دشمنان ارسال می‌کند. دشمنان (آمریکا و اروپا) در دشمنی خود جریتر شده و دوستان (روسیه و چین) حمایت خود را از ایران کم‌رنگ‌تر خواهند کرد.
همصدایی اروپا با آمریکا
در روزهای گذشته تروئیکای اروپا با صدور بیانیه‌ای گستاخانه با متهم کردن ایران به نقض مداوم برجام و این ادعا که اروپا حتی فراتر از تعهدات خود در برجام نیز عمل کرده است، مدعی شدند:«برخی از اقدامات ایران، عواقب غیرقابل سنجشی دارند. به همین دلیل بود که تروئیکای اروپایی در تاریخ چهاردهم ژانویه، مکانیسم حل اختلاف را کلید زد. ما این کار را با حسن نیت و با امید به یافتن راه پیشرفت دیپلماتیک در عین حفظ توافق، انجام دادیم».
در روزهای گذشته همچنین دومینیک راب، وزیر امور خارجه انگلیس در کنفرانس خبری مشترک با همتای آمریکایی خود گفت که با این کشور درباره ایران‌اشتراک‌نظر دارد.
راب در پاسخ به سؤال یک خبرنگار درباره موضع انگلیس درخصوص اقدام آمریکا برای بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران بار دیگر موضع این کشور درخصوص برجام را یادآور شد، اما گفت نگرانی‌های مشترکی با آمریکا درخصوص «تهدید ایران» دارد.
وی در اظهارنظری گستاخانه گفت: از نقطه نظر انگلیس، ما درباره ایران و تهدید ایران- چه از حیث برنامه هستهای این کشور و چه از نظر فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده این کشور- نگرانی‌های مشترکی با آمریکا داریم.
وزیر خارجه انگلیس تصریح کرد: لندن همیشه از تلاش‌های آمریکا برای «گسترده‌تر کردن برجام» استقبال می‌کند. ما به هیچ وجه تصور نمی‌کنیم برجام بی‌نقص است.برجام باید گسترده‌تر شود و ما از لحاظ برنامه‌مان برای داشتن رویکردی گسترده‌تر و یک توافق جامع‌تر، درست در همان نقطه‌ای قرار داریم که آمریکا قرار گرفته است.
به گزارش فارس، مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا نیز در کنفرانس مطبوعاتی با همتای انگلیس خود در اظهارنظری گستاخانه گفت: این کشور تمام اقدامات لازم را برای اطمینان از بازگشت تحریم‌ها علیه ایران انجام خواهد داد.
پمپئو افزود: با راب درباره جلوگیری از دسترسی ایران به سلاح در اکتبر ۲۰۲۰ رایزنی کرده است.
مخالفت چین و روسیه
وزیر خارجه آمریکا روز ۶ شهریور مدعی شد تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران، در نتیجه اطلاعیه مورخ ۲۱ اوت (۳۰ مرداد) آمریکا به شورای امنیت ازنیمه شب ۲۰ سپتامبر (۳۰ شهریور) به وقت‌گرینویچ باز خواهند گشت.
ادعای پمپئو در حالی مطرح شده که بسیاری از اعضای شورای امنیت، تفسیر ایالات متحده درباره قانونی بودن اطلاعیه این کشور برای آغاز روند بازگشت تحریم‌ها علیه ایران را زیر سؤال برده‌اند.
به عنوان مثال نماینده چین در سازمان ملل روز چهارم شهریورماه در نشست شورای امنیت تصریح کرد اعضای شورای امنیت معتقدند ابلاغیه آمریکا به این شورا درباره ایران را نباید به معنی آغاز روند بازگشت خودکار تحریم‌ها علیه ایران تلقی کرد.
در همان جلسه نماینده روسیه در سازمان ملل هم گفت نامه هفته گذشته آمریکا به رئیس‌شورای امنیت برای بازگشت تحریم‌ها علیه ایران را نمی‌توان ابلاغیه‌ای رسمی از سوی این کشور در نظر گرفت که ذیل بند ۱۱ قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت صادر شده است.
در روزهای گذشته، میخائیل اولیانوف نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین در توئیتی نوشت آمریکا عضو توافقنامه هستهای نیست تا بتواند مکانیسم ماشه را فعال کند.
اولیانوف در پاسخ به اظهار نظر مقامات آمریکایی افزود: آنان تلاش می‌کنند چنین تبلیغ کنند که در پی فعال‌سازی مکانیسم ماشه هستند، اما واشنگتن چنین حق و امکانی ندارد، این کشور حق ندارد به نمایندگی از شورای امنیت سازمان ملل متحد سخن بگوید.
این دیپلمات روس همچنین از مقامات آمریکایی خواست از رفتارهایی که می‌تواند به جایگاه کشورشان در عرصه بین‌المللی آسیب برساند، پرهیز کنند.
پاسخ گوترش
درباره مکانیسم ماشه
دبیرکل سازمان ملل متحد درباره ادعای آمریکا برای بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل متحد علیه ایران، گفت: ما درباره برجام بر اساس نظر شورای امنیت عمل می‌کنیم.
آنتونیو گوترش، چهارشنبه هفته گذشته در نشست خبری خود که به مناسبت آغاز هفتاد و پنجمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد که امسال به دلیل شیوع کرونا در جهان به ویژه آمریکا به صورت مجازی برگزار می‌شود، این مطلب را در پاسخ به این سؤال مطرح کرد که آمریکا مدعی است مکانیسم ماشه را فعال کرده است، در حالیکه تقریبا همه اعضای شورای امنیت با آن مخالفت کرده و همچنان در برجام باقی مانده‌اند. آیا با شورای امنیت در این باره همکاری دارید یا با مقامات آمریکا برای جلوگیری از هرج و مرج در سازمان ملل تماس داشته‌اید؟
گوترش تصریح کرد: موضع ما بسیار ساده و به همان صورت باقی است. این شورای امنیت به عنوان یک رکن سازمان ملل متحد است که وظیفه تفسیر قطعنامه‌های شورای امنیت را دارد.
دبیرکل سازمان ملل متحد خاطرنشان کرد: از این رو، ما همانگونه عمل می‌کنیم که شورای امنیت عمل کند.
اظهار نظر دبیرکل سازمان ملل متحد در واقع نشان دهنده آن است که دبیرخانه این سازمان تصمیمی برای دایر کردن کمیته تحریم علیه ایران ندارد چرا که ۱۳ عضو شورای امنیت به اتفاق نظر معتقدند آمریکا با خروج از برجام به مشارکت خود در این توافق پایان داده است و دیگر حق استفاده از ابزار بازگرداندن تحریم آن هم بدون طی کردن مراحل حل اختلاف را ندارد.
شورای امنیت سازمان ملل متحد در ماه اوت به قطعنامه آمریکا برای تمدید ممنوعیت تسلیحاتی ایران رای نداد و همچنین درخواست آمریکا برای بازگرداندن تحریم‌ها را مسکوت گذاشت و آن را باطل اعلام کرد.
به موجب قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد که در پی توافق هستهای با اجماع کامل به تصویب رسید، محدودیت تسلیحاتی ایران در ۲۷ مهرماه امسال به پایان می‌رسد.
Sunday, 22 December , 2024