پس از بیانات روز جمعه رهبر انقلاب درباره واکسن آمریکایی و انگلیسی، مواردی راجع به این اظهارات بیان شده است که نیازمند مداقه و بررسی است.

گروه سیاسی خبرگزاری تسنیم– محمدعلی سافلی: آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی اخیراً در ضمن بیاناتی به مناسبت سالروز قیام ۱۹ دی تاکید کردند که واردات واکسن از آمریکا و انگلیس ممنوع است.

متن گفته‌های ایشان در این زمینه اینچنین است: "به اینها [آمریکا و انگلیس] اعتماد نیست؛ من واقعاً اعتماد هم ندارم، نمیدانم، گاهی اوقات هست که اینها میخواهند واکسن را روی ملّتهای دیگر امتحان کنند، ببینند اثر میکند یا نمیکند. بنابر‌این، از آمریکا و از انگلیس [واکسن تهیّه نشود]. البتّه به فرانسه هم من خوش‌بین نیستم، علّتش هم این است که سابقه‌ی آن خونهای آلوده را اینها دارند.(۲۰) [البتّه] از جاهای دیگر اگر بخواهند واکسن تهیّه کنند -که جای مطمئنّی باشد- هیچ اشکالی ندارد."

جزئیات این بند از اظهارات آیت‌الله خامنه‌ای کاملاً مشخص بود اما علی‌رغم صحبت‌های واضح ایشان، برخی اقدام به تشکیل کمپین سیاسی هدفمندی علیه این اظهارات  کردند و به ساخت دوقطبی‌ واکسیناسیون-عدم واکسیناسیون، علم و ضدّ علم و واکسن داخلی و واکسن خارجی روی آوردند.

شبهاتی که علیه بیانات روز جمعه رهبر انقلاب صورت گرفت، مبتنی بر چند محور بود که در قالب سوالات ذیل به آن می‌پردازیم.

۱- آیا آیت‌الله خامنه‌ای از اساس مخالف واکسن است؟ مروری بر اظهارات روز جمعه نشان می‌دهد که صحبت‌های ایشان نه به معنای مخالفت با اصل واکسیناسیون است، نه به معنای مخالفت با واکسن وارداتی است و نه در آن نشانه‌ای از بی‌اعتنایی به سلامت مردم دیده می‌شود. از قضا آیت‌الله خامنه‌ای از همان ابتدای شیوع کرونا جزو معدود رهبران جهان است که با عقلانیت و دقت‌نظر مهمی نسبت به آن رفتار کردند و ضمن آنکه شخصاً اصول بهداشتی و سلامت را مبتنی بر توصیه‌های ستاد ملی کرونا رعایت کردند، در برهه‌های مختلفی به مسئولان بر ضرورت اعمال کنترل‌ها و پروتکل‌های جدی برای مقابله با ویروس کرونا و حفظ جان مردم تاکید کردند.

از سوی دیگر سابقه مدیریتی ایشان در دوره ریاست‌جمهوری و رهبری نشان می‌دهد که توجه جدی به واکسیناسیون عمومی و سلامت ملی داشتند. ضمن آنکه، مقایسه اقدامات و نحوه‌ی رفتار آیت‌الله خامنه‌ای با برخی روسای کشورهای بزرگ جهان مانند ترامپ در آمریکا و بوریس جانسون در انگلیس و بعضی روسای دیگر کشورها، به خوبی گویای تفاوت در عملکرد و عقلانیت است.

طرح «بسیج سلامت کودکان» در سال ۱۳۶۷ با حضور آیت‌الله خامنه‌ای افتتاح شد و شخصاً فاز عملیاتی این طرح را آغاز کردند. حضور بسیج در طرح واکسیناسیون فلج اطفال در سال ۷۴ نیز با دستور رهبر انقلاب صورت گرفت که به ریشه‌کن شدن این بیماری منجر شد و بیش از ۲ دهه است که هیچ کودکی در ایران به فلج اطفال مبتلا نشده است.

در دهه هشتاد نیز طرح واکسیناسیون بیماری سرخک و سرخجه پیش آمد و این بار تعداد کسانی که باید در مقابل این بیماری واکسینه شوند چیزی نزدیک به ۳/۵ برابر طرح واکسیناسیون فلج اطفال یعنی ۳۳ میلیون نفر بود. در این طرح که در سال ۸۲ اجرایی شد، ظرف مدت یک ماه از ۱۵ آذر تا ۱۵ دی ماه سال ۸۲، 33 میلیون ایرانی در مقابل این دو بیماری واکسینه شدند. این در حالی‌بود که همان زمان کشور ترکیه اعلام کرده بود بنا است ظرف مدت یک سال ۲۰ میلیون نفر از مردم خود را واکسینه کند.

طرح واکسیناسیون سرخک و سرخجه مورد حمایت جدی رهبر انقلاب بود و ضمن به صحنه آمدن دوباره بسیج در این طرح، آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار با دست‌اندرکاران طرح واکسیناسیون تأکید کردند همه دستگاهها موظفند در اجرای این طرح بزرگ همکاری و همت کنند.

۲- آیا رهبری با واردات واکسن مخالف‌اند؟ 

اگرچه رهبر معظم انقلاب با واردات واکسن آمریکایی و انگلیسی مخالفت کردند اما این به‌معنای جلوگیری از هرگونه واردات نبود چراکه بصراحت اعلام کردند واردات از کشورهای دیگر مانعی ندارد. همچنین بخشی از داروهای کشور در طول سالهای گذشته از کشورهای مختلفی وارد می‌شود. داروهایی که مورد استفاده اکثریت مردم جهان است و درس خود را پس داده اما واکسن کرونای فایزر فاقد این مولفه است که به آن خواهیم پرداخت.

از سوی دیگر، جمهوری اسلامی اولین کشور در غرب آسیا و همچنین چهارمین کشوری بود که در هفته‌های گذشته واکسن ساخت داخل را به مرحله تست انسانی رساند و با انجام آزمایش های بعدی تولید انبوه آن آغاز خواهد شد.

حمایت جدی از تولید واکسن داخلی و تاکید به همه مسئولان برای رعایت نکات علمی ستاد ملی کرونا امر واضحی است؛ اما یکی از فرازهای اظهارات ایشان، تاکید بر اولویت سلامت مردم بر همه چیز است. به نحوی که وقتی برخی رهبران و روسای جمهور در دنیا با برساختن دوگانه‌ی جان و اقتصاد، بر ضرورت ایجاد توازنی میان آنها تاکید داشتند و می‌گفتند که بخاطر اقتصاد می‌توان از جان برخی مردم گذشت، اما آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار اعضای ستاد ملی کرونا بر اولویت قطعی جان مردم تاکید و در عین حال خاطرنشان کردند که مشکلات اقتصادی هم با تلاش مسئولان قابل حل است.

بهمین منظور حتی واردات واکسن را برای حفظ سلامت مردم نهی نکردند بلکه تنها کشورهایی را از این امر مستثنا کردند.  در روزهای گذشته توافقی میان جمهوری اسلامی و کشور کوبا -که یکی از کشورهای پیشرفته در زمینه پزشکی است- امضا شد که به موجب آن فناوری پیشرفته‌ترین واکسن نامزد تولید نهایی در هاوانا به ایران منتقل شود و انجام آزمایشات بالینی انسانی مرحله سوم در ایران انجام خواهد شد.

۳- چرا رهبر انقلاب با واکسن آمریکایی و انگلیسی مخالف کردند؟

آنچه در اظهارات آیت‌الله خامنه‌ای مورد مداقه قرار گرفت، ضرورت یک احتیاط عقلانی در برابر واکسن آمریکایی و انگلیسی است.

واکسن "فایزر- بیونتک" که توسط شرکت آمریکایی داروسازی "فایزر" با همکاری شرکت داروسازی آلمانی "بیونتک" ساخته شده تنها مجوز استفاده اضطراری دریافت کرده است. با این حال شیوع گسترده کرونا موجب شده تا بسیاری از کشورها به خرید آن روی بیاورند اما اخباری که در روزهای گذشته از عوارض این واکسن که حتی در مواردی منجر به مرگ برخی افراد بعد از دریافت واکسن شده، تردید ها درباره سلامت آن را بیشتر کرده است.

عقل حکم می‌کند در شرایطی که این واکسن هنوز امتحان خود را پس نداده و بسیاری از کادر درمان در آمریکا نیز از زدن آن امتناع می‌کنند، از باب قاعده دفع ضرر احتمالی که یک قاعده عقلی و شرعی است، رهبری مانع از بخطر افتادن سلامت شهروندان شوند.

از سوی دیگر، نهی رهبر انقلاب ناشی از  سابقه تاریخی این کشورها در جنایت پزشکی است که به مسئله خون‌های آلوده که در دهه ۶۰ خورشیدی از فرانسه وارد ایران شد اشاره کردند. در دهه‌ی شصت، انستیتو «مریو» متعلّق به فرانسه، فاکتورهای انعقادی خون را که آلوده به ویروس اچ‌آی‌وی بودند، به ایران صادر کرد. در اثر استفاده از این خونها تعداد قابل توجهی از بیماران هموفیلی به این ویروس مبتلا شده و جان خود را از دست دادند.

این قبیل جنایت‌های پزشکی پیشتر از جانب برخی کشورها از جمله آمریکا نیز به‌وقوع پیوسته است. از جمله پروژه‌ی آزمایش سیفلیس در تاسکیگی که از سوی سازمان خدمات بهداشت عمومی آمریکا (PHS) انجام شد. در این پروژه بدون اطلاع به سیاهپوستان تاکسکیگی در پوشش آزمایش خون، تاثیر پنی‌سیلین در درمان سیفلیس را آزمایش کردند!

جنایت تاسکیگی آنقدر گسترده بود که بیل کلینتون در سال ۱۹۹۳ بخاطر این آزمایشات از سیاه پوستان معذرت‌خواهی کرد! این خودآگاهی تاریخی رهبر انقلاب نیز مزید بر علت است تا در قبال جان مردم بی‌مبالاتی نکنند.

این سابقه تاریخی و حمایت ایشان از افزایش سلامت عمومی در جامعه نشان می‌دهد مخالفت ایشان با ورود واکسن آمریکایی، احتیاط در برابر دارویی است که ممکن است سلامت جامعه را به خطر بیندازد.

۴- چرا برخی اقدام به تشکیل کمپین سیاسی کردند؟

متاسفانه همان گروهی که در هفته گذشته به تمسخر واکسن تولید داخل پرداخته و خودتحقیری را ترویج می‌کردند، در برابر اقدام مهم رهبر انقلاب در به خطر نیفتادن جان هم‌میهنان و اعلام ممنوعیت واردات واکسن آمریکایی، به هواخواهی از واکسن تولید آمریکا پرداختند و سلامت ۸۰ میلیون هموطن را با مسائل سیاسی گره زدند.

در اینجا دو نکته جالب‌توجه است. یک اینکه، افرادی علیه بیانات رهبر انقلاب موضع‌گیری کردند و به دوقطبی سازی دامن زدند که قاطبه‌ آنها هیچ سررشته‌ای در علم پزشکی ندارند و نظراتشان کارشناسی شده نیست و صرفاً به‌دلیل عناد با مردم ایران، مسئله سلامت را با سیاست پیوند می‌زنند.

دومین نکته در قبال حامیان این کمپین یادآور این ضرب‌المثل درباره برخی اعضای حزب توده است که شیفتگی عمیق به شوروی داشتند و به کنایه می‌گفتند اگر در مسکو باران ببارد، توده‌ای‌ها در تهران چتر می‌گیرند! حکایت حامیان واکسن آمریکایی نیز از همین قرار است. آنها در شرایطی که حتی کادر درمان که بیشترین خطر ابتلا به کرونا را دارند از تزریق واکسن خودداری می‌کنند، از آمریکایی‌ها گوی سبقت را ربوده و موضع‌گیری علیه واکسن آمریکایی را برنمی‌تابند و به بهای به خطر افتادن جان هموطنانشان حاضر نیستند کسی به آمریکا چپ نگاه کند.

منبع:   خبرگزاری تسنیم