مروری بر شکل گیری خانه احزاب و توقف فعالیت این تشکل
سال ۷۹ اولین شورای مرکزی خانه احزاب در سالن اجتماعات وزارت کشور به ریاست حسین موسوی تبریزی از دبیران‌کل احزاب اصلاح‌طلب انتخاب شدند. این نهاد به عنوان محلی برای جمع شدن احزاب و اتحاد میان آنها به وجود آمد و براساس اساسنامه خانه احزاب این تشکل نهادی مدنی، غیردولتی، دارای شخصیت حقوقی مستقل، متشکل از نمایندگان احزاب و گروه‌های سیاسی پروانه دار است. به‌جز سال ۸۲ که حسن غفوری‌فرد به عنوان دومین رییس شورای مرکزی از جبهه اصولگرایان به ریاست این شورا انتخاب شد، در دوره‌های بعد ریاست شورای مرکزی این تشکل را اصلاح طلبان بر عهده داشتند.
شورای مرکزی خانه احزاب هر دو سال یک بار به وسیله مجمع عمومی انتخاب و از ۱۵ عضو اصلی و ۶ عضو علی‌البدل تشکیل شده است. خانه احزاب جمعا تا سال ۸۸ پنج بار تشکیل جلسه داده است. در مهر ماه ۱۳۸۸ پنجمین مجمع عمومی خانه احزاب برگزار شد و باتوجه به کناره‌‌گیری موسوی تبریزی از قبول مسئولیت در این تشکل صنفی، "حسین کاشفی" از اعضای حزب منحله مشارکت به سمت ریاست شورای مرکزی خانه احزاب منصوب شد. در سال ۹۰ که خانه احزاب برای ششمین بار تصمیم می‌گیرد تا برای انتخابات جدید شورای مرکزی، تشکیل جلسه دهد با ممانعت وزارت کشور روبرو می‌شود. دلیل وزارت کشور برای جلوگیری از فعالیت این تشکل عدم تمدید مجوز اعلام شده بود.
سید صولت مرتضوی، معاون وزیر کشور وقت در سال نیز۸۹ به رسانه‌ها اعلام کرده بود که فعالیت خانه احزاب به دلیل ایرادتی که کمیسیون ۱۰ ماده احزاب از اساسنامه آن گرفته، غیرقانونی است. اما در همان دوره محمدعلی پورموسوی، مدیرکل سیاسی وزارت کشور وقت از موضوع جدیدی سخن به میان می‌آورد که ورای عدم تمدید و ایراد در اساسنامه بود. وی در واقع عدم تمدید پروانه این تشکل را به دلیل وجود اختلافات داخلی میان اعضای آن عنوان کرد.
بعد از کش و قوس‌های بسیاردر نهایت کار به آنجا رسید مکانی که در اختیار «خانه احزاب» بود، از سوی دولت پس گرفته شد و اسناد و مدارک این تشکل نیز در وزارت کشور بایگانی شد.
دولت یازدهم و تلاش برای فعالیت مجدد خانه احزاب
با روی کار آمدن دولت یازدهم همزمان با رویکرد تعامل گرایانه در سیاست خارجی بحث توسعه سیاسی در سیاست داخلی و توجه به احزاب در دستور کار دولت یازدهم قرار گرفت و در همین رابطه موضوع احیای خانه احزاب از سوی جریانات سیاسی مطرح شد.عبدالرضا رحمانی فضلی وزیر کشور دولت یازدهم، ۱۴دی ماه ۱۳۹۲فعالان سیاسی و دبیران کل احزاب را به وزارت کشوردعوت کرد و سپس در جمع خبرنگاران با اشاره به اینکه وزارت کشور در خصوص فعالیت خانه احزاب مخالفتی ندارد، گفته بود:«به هرحال مجوز خانه احزاب از سال ۸۳تمدید نشده است و وزارت کشور در این خصوص تقصیری نداشته واقعیت این است که خود دوستان پیگیری جدی نکردند».
در ادامه تلاش ها برای راه اندازی دوباره خانه احزاب بود که پس از برگزاری دو نشست میان رحمانی فضلی و نمایندگان احزاب، با هماهنگی وزارت کشور و با هدف برگزاری مجمع عمومی و احیای خانه احزاب در اسفندماه ۹۲کمیته اجرایی احیای خانه احزاب تشکیل شد.این کمیته هشت نفره، شامل ۴اصلاح طلب (موسوی تبریزی، فاطمه راکعی، یدالله طاهرنژآد و امرالله شیخیانی) یک اصولگرا (حسن غفوری فرد)، و ۳اعتدال گرا (سیدمحمد میرمحمدی، پورنامدار و اسلامی تبار) بود.
اما علیرغم تمام این تلاش ها و در حالیکه بنا به اظهارات وزیر کشور که بنا بود یک ماه پس از روی کار آمدن دولت یازدهم خانه احزاب فعالیت خود را مجددا آغاز کند اما با توجه به اختلافاتی که میان احزاب اصولگرا و اصلاح طلب وجود داشت اینکار ۲۱ ماه به تعویق افتاد که مدت زمان زیادی است.
نظرات متفاوت احزاب از شکل گیری خانه احزاب تا باشگاه احزاب
در این میان برخی احزاب بر ضرورت برگزاری مجمع عمومی فوق العاده تاکید می کردند وبر خی نیز از جمله احزاب اصولگرایی مانندحزب موتلفه و جبهه پیروان خط امام و رهبری با شکل گیری دوباره خانه احزاب با رویکرد قبلی مخالف بوده و معتقد بودند به دلیل اتفاقاتی که در کنگره چهارم افتاده است ذهنیت منفی دارند و به همین خاطر باید این تشکل را با عنوان دیگری مانند “باشگاه احزاب”راه اندازی کنند،به اعتقاد برخی از آنها خانه ازاحزاب یک حزب سیاسی نیست و نباید کار حزبی بکند، بلکه تشکل صنفی است که باید به مشکلات احزاب رسیدگی کند.این گروه از اصولگرایان از ضررورت اصلاح ساختار خانه احزاب توسط وزارت کشور سخن گفته و معتقد بودند همه احزاب و جریانات فعال کشور باید در خانه احزاب کرسی داشته باشند و نتوانند یکدیگر را حذف کنند.آنها معتقد بودند اگر خانه احزاب به روال گذشته فعالیت داشته باشد در مجمع عمومی شرکت نخواهند کرد.اما در هر صورت احیای حانه احزاب به عنوان یک مطالبه عمومی میان احزاب اصولگرا و اصلاح طلب البته هر کدام با دیدگاه خاص خودشان مطرح بود.
فعالیت دوباره خانه احزاب و تعمیق تحزب‌گرایی برای پویایی رفتارهای سیاسی جامعه ضروری است
بدون تردید با توجه به اینکه یکی از پایه های اصلی دموکراسی و مردمسالاری دینی کار حزبی است که به نفع همه است،به این ترتیب فعالیت دوباره خانه احزاب و تعمیق تحزب‌گرایی برای پویایی رفتارهای سیاسی جامعه امری ضروری است.
روزگذشته تصمیم گرفته شد ادامه روند مجمع عمومی فوق العاده احزاب ۲۱ خرداد برگزار شود و نمایندگان و دبیران کل احزاب فرصت دارند تادهم خرداد پیشنهادات خود را برای اصلاح اساسنامه به دبیرخانه خانه احزاب ارایه دهند.
باید منتظر ماند و دید آیا می توان شاهد فعالیت و رویکرد مثبت احزاب زیر چتر خانه احزاب بود یا خیر.