🔵 اول :کیلی است که در عراق عرب وعجم واکثر سرزمین های دیگر معروف است که پیمانه را از چوب می سازندکه در آن گنجایش معینی برای وزن کردن گندم یا جو یا برنج یا سایر حبوبات وجود داشته باشد ولی پیمانه هر حبی باید از دیگری جدا باشد

🔷 زیرا که هر جنسی وزن خاص خودش را دارد نظر محمد یوسفنوری نگارنده کتاب مفاتیح الارزاق این است که اعتمادی به کیل نیست واعتمادی به کیل نیست و اعتباری ندارد

🔷 به علت اینکه حبوبات به خاطر سلامتی و آفتی که به آنها می رسد مخصوصا کم آبی وپرآبی که دارند ویا محصول زمینی پرقوت یا کم قوت باشند با هم تفاوت کامل دارند.

🔵 دوم: ترازو است که از چرم و چوب و آهن و برنج و….. ساخته می شود. یک طرف را سنگ وزنه می گذارند، در طرف دیگر جنس را قرار می دهند و یک نفر از وسط دو کفه ترازو را ایستاده نگاه می دارد

🔷 و یا به جای اینکه شخصی آن را نگاه دارد چوبی را نصب می نمایند و وسط چوب ترازو را حلقه یاقلابی می گذارند و به آن چوب نصب می نمایند و وزن می کنند و حتی می توانند از یک نخود تا ۵۰ من(سه کیلو،یک من است) را وزن کنند.

🔵 سوم: قپان است که تا ۵۰ یا ۶۰ من(هر یک من سه کیلو است) را معین نماید مصالحی که در آن به کار می رود فقط آهن است و علامت وزن آن با خط هندسی مشخص می شود.

🔵 چهارم: چیزهایی که به ترازو و قپان بیرون نمی آید را به کشتی وزن می نمایند و آن این است که بدنه کشتی را علامت گذاری می کردند و درجه بندی می نمودند و سپس اموال را داخل کشتی می گذاشتند هرچقدر کشتی از سنگینی در آب فرو می رفت میزان درجه رامشخص می کردند و وزن کالا به دست می آمد.

✍ مفاتیح الارزاق ج ۳؛ ص ۱۹ تا ۲۱