سید محمد امین‌آبادی
روز یک‌شنبه ۲۴ مرداد ۱۴۰۰ بود که با سقوط دولت «اشرف غنی»و فرار وی نیروهای طالبان وارد کابل پایتخت شدند و بدین ترتیب این گروه بر امور افغانستان مسلط شد. ۴۷۹ روز(۱ سال و ۳ ماه و ۲۲ روز ) از تسلط گروه طالبان بر این کشور می‌گذرد. طالبان پیش از به قدرت رسیدن وعده داده بود که با کشت و قاچاق مواد مخدر در کشور مقابله می‌کند، اقتصاد افغانستان را احیا می‌کند و همچنین امنیت را برای تمامی اقوام و گروه‌های افغانستان و به‌خصوص شیعیان تامین می‌کند‌، اما طی این مدت هیچ یک از این سه وعده طالبان تحقق نیافت. دفتر معاونت سازمان ملل در افغانستان در جدیدترین گزارش خود درباره تولید مواد مخدر در این کشور آورده است:«تولید مواد مخدر همچنان در افغانستان ادامه دارد. در حال حاضر ۸۵ درصد تریاک جهان در افغانستان تولید می‌شود.» در مورد وضعیت بحرانی اقتصاد این کشور نیز گزارش‌های نهادهای بین‌المللی از تشدید فقر و گرسنگی در بین میلیون‌ها تن از مردم مظلوم این کشور حکایت دارد. بررسی‌های تازه سازمان ملل نشان می‌دهد که ۹۸ درصد مردم افغانستان امیدشان را نسبت به آینده از دست داده‌اند و در سال آینده میلادی که کمتر از یک ماه دیگر شروع می‌شود، ۲۸ میلیون نفر در افغانستان به کمک‌های بشردوستانه نیازمند خواهند بود و ۲۰ میلیون نفر نیز گرسنگی را تجربه می‌کنند.
بحران اقتصادی در افغانستان فرصت مناسبی را نیز برای گروه‌های تروریستی در این کشور فراهم کرده و زمینه‌ساز تشدید فعالیت‌های تروریستی را در این کشور شده است. طی روزهای اول تشکیل دولت از سوی طالبان بسیاری از کارشناسان درباره خطر احیای داعش در افغانستان هشدار داده بودند‌، اما سران طالبان مدعی بودند داعش خطری جدی در افغانستان محسوب نمی‌شود و در مورد این گروه در افغانستان از سوی رسانه‌ها بزرگنمایی می‌شود. آنها وعده مقابله جدی با شاخه «خوراسان» داعش را در افغانستان داده بودند‌، اما تحولات یک سال و سه ماه اخیر و شهادت و مجروح شدن صدها تن از شیعیان در این کشور به دنبال حملات انتحاری نشان می‌دهد که خطر احیای داعش و همچنین شروع یک جنگ فرقه‌ای و مذهبی دیگر در این کشور بسیار جدی است و حکومت ضعیف قومی و قبیله‌ای طالبان نیز قادر نیست این وضعیت بغرنج سیاسی و امنیتی را سامان دهد.
چهارشنبه ۳۱ فروردین ۱۴۰۱ بود که در پی وقوع سه انفجار انتحاری در دو مدرسه در منطقه شیعه‌نشین غرب کابل دستکم ۲۶دانش‌آموز شهید و ۱۹ تن دیگر مجروح شدند. هنوز کفن این کودکان مظلوم خشک نشده بود که روز پنج‌شنبه اول اردیبهشت ۱۴۰۱ خبر رسید در یک حمله انتحاری دیگر به مسجد خاتم الانبیا(ص) شهر مزارشریف (مسجد سه دکان) در مرکز ولایت‌، ده‌ها تن از شیعیان با زبان روزه و حین اقامه نماز شهید شده‌اند. در این حمله که گروه تروریستی داعش مسئولیت آن را به عهده گرفت دستکم ۴۵ تن شهید و ۱۰۰ تن دیگر زخمی شدند. این مسجد بزرگ‌ترین مسجد شیعیان مزارشریف بوده و در جای پر ازدحامی واقع شده است. روز جمعه دوم اردیبهشت نیز نوبت اهل سنت افغانستان بود تا به آماج بخشی از این فتنه مذهبی تبدیل شوند. در این حمله تروریستی به مسجد اهل سنت شهرستان امام صاحب ولایت قندوز در شمال افغانستان ۶۰ نمازگزار شهید شده و۳۰ تن دیگر نیز زخمی شدند. صبح روز جمعه ۸ مهر ۱۴۰۱ نیز یک مهاجم انتحاری با ورود به یکی از کلاس‌های آمادگی کنکور در مرکز آموزشی «کاج» در منطقه شیعه‌نشین دشت برچی، مواد همراهش را منفجر کرد که ده‌ها شهید و مجروح بر جای گذاشت. به گفته نمایندگی سازمان ملل در افغانستان در این حمله انتحاری ۳۵ دانش‌آموز شیعه شهید و بیش از ۸۰ تن دیگر نیز مجروح شدند. در جدیدترین مورد از این حملات تروریستی نیز رسانه‌های محلی اعلام کردند ۷ صبح دیروز در پی انفجار یک اتوبوس بمب‌گذاری‌شده در مزارشریف ۶ نفر کشته و ۱۳ نفر دیگر نیز زخمی شدند.
گروه طالبان بر فرض صحت ادعاها درباره مبارزه با تروریسم قادر نیست به وعده خود در این زمینه عمل کند وحدت گفتمانی بدنه نیروهای تشکیل‌دهنده آن با گروه‌های تروریستی مثل القاعده و داعش به طالبان اجازه مبارزه جدی با تروریسم را در افغانستان نمی‌دهد. گفته می‌شود غیر از شبکه منسجم حقانی در درون طالبان بسیاری از نیروهای میدانی القاعده و داعش در افغانستان طی سال‌های گذشته جذب طالبان شده‌اند و پرواضح است که بر فرض صحت ادعای سران طالبان درباره دگردیسی هویتی این گروه هیچ نسبتی بین واقعیت عملکرد این نیروها با وعده‌های داده شده وجود ندارد. طی یک سال گذشته اخبار و گزارش‌های زیادی در رسانه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی درباره ارتباطات پیدا و پنهان برخی سران طالبان با القاعده و شاخه خوراسان داعش در افغانستان منتشر شده است. مشکل اینجاست که این گروه نمی‌تواند از بخشی از هویت سلفی خود دل کنده و سیمای یک دولت دارای معیارهای پذیرفته شده با کارویژه‌هایی مثل تامین امنیت برای همه را به خود بگیرد و تا زمانی که این گروه اراده جدی برای مقابله با تروریسم از خود نشان ندهد افغانستان همچنان بهشت تروریست‌های سلفی‌تکفیری در منطقه خواهد بود.