اسرائیل ضربه خورد از جایی که گمان نمی‌بُرد

امروز (۲۱ تیر ماه) هفدهمین سالگرد آغاز جنگ ۳۳ روزه اسرائیل علیه حزب‌الله لبنان است. اسرائیل پس از شکست در این جنگ، دیگر هرگز آن اسرائیل سابق نشد و شرایط سیاسی- امنیتی داخلی و خارجی‌اش رو به وخامت گذاشت.

مقامات صهیونیستی، پس از شکست سهمگین در جنگ، «کمیته وینوگراد» را مامور بررسی علل شکست کردند. گزارش چند ماه بعد کمیته، فراتر از شکست نظامی و امنیتی، از فروپاشی رهبری سیاسی در رژیم خبر می‌داد:
«رهبری سیاسی در جنگ، دچار بحران و سردرگمی ‌بود. با وجود اعلام طراحی ۴ماهه، این جنگ فاقد طرح مشخص و راهکارهای جایگزین بوده است. تناسبی میان سناریوها و آنچه در عمل در جریان بود، وجود نداشت. ارتش بدون برنامه و با سردرگمی‌ رفتار کرد و در برابر حملات موشکی حزب‌الله ناتوان بود. تصمیم استراتژیک و دکترینی برای خروج از جنگ وجود نداشت. این جنگ، ‌اشتباهی وحشتناک و ناکامی‌خطرناک بود. ما شکاف‌های خطرناک در بالاترین سطوح هرم سیاسی و نظامی را مشاهده کردیم».
مشابه همین ارزیابی را روزنامه هاآرتص پس از شکست در جنگ
۲۲ روزه غزه منتشر کرد: «مشکل ما فقط نخست‌ وزیر نیست؛ ما نمی‌‌دانیم چگونه جنگ‌‌های خود را پایان ببریم تا به شکست تفسیر نشود. دستاورد ۶۰ ساله ما با این جنگ از بین رفت».
ظرف چهار سال گذشته، پارلمان و دولت صهیونیستی در اثر نزاع گلادیاتوری سیاستمداران، پنج‌ بار منحل شده است. سال گذشته هنگامی که هنوز نفتالی بنت نخست‌وزیر بود و نتانیاهو او را بی‌کفایت می‌خواند و مسخره می‌کرد، «یوال دیسکن» رئیس ‌اسبق شاباک هشدار داد: «اسرائیل در آستانه جنگ داخلی و لبه پرتگاه قرار دارد. اسرائیل در ۳ مرحله با خطر موجودیتی مواجه بوده؛ اول و دوم طی سال‌های ۱۹۴۸ و ۱۹۷۳ بود. اما سومین خطر، با دو خطر قبلی (جنگ با ارتش‌های عربی) کاملا متفاوت است؛ خطر تجزیه و فروپاشی و نهایتا جنگ داخلی شدید. من هرگز به‌ اندازه امروز نگران نبوده‌‌ام، چرا که اختلافات در دو دهه اخیر، به سمت تنفر و انزجار پیش رفته و برخی شخصیت‌‌ها آن را شعله‌‌ور کردند. نتانیاهو، رئیس ‌اپوزیسیون دولت، خطری برای آینده اسرائیل است. او فقط به‌دنبال تعمیق منازعات میان اسرائیلی‌‌هاست. این موج تنفر، بازی خطرناکی را آغاز کرده و دیگر کسی، تحمل دیگری را ندارد؛ چه در میان راست‌گرایان و چپ‌‌گرایان، عرب‌ها و یهودیان، ‌اشکنازی‌ها و شرقی‌ها، و مذهبی‌‌ها و سکولار‌ها».
بدین ترتیب، پس از روی کار آمدن دوباره نتانیاهو، نه تنها بحران فروکش نکرد، بلکه تلاش برای کودتای قضایی و خودکامگی بیشتر، به مثابه کاتالیزور تسریع و تصاعد بحران عمل کرد. حالا ارتش و نیروهای امنیتی اسرائیل نه تنها از عهده حزب‌الله لبنان بر نمی‌آیند، بلکه قادر به مدیریت جنگ در غزه و جنین هم نیستند.
بحران دوم، کابینه وصله پینه‌ای نتانیاهو با حضور افراطی‌ترین افراد است که درگیری در حد پدر کشتگی میان احزاب اسرائیل را موجب شده است. بحران سوم، روابط به هم ریخته نتانیاهو با دولت آمریکاست که موجب شده بایدن از او برای سفر به واشنگتن دعوت نکند. بایدن به تازگی درباره وزرای کابینه نتانیاهو گفت: «افراطی‌تر از اینها ندیدم». نتانیاهو هم پاسخ داده: «بایدن خیلی وقیح است». آمیخای شیکلی وزیر ارتباطات نتانیاهو می‌گوید: «سازماندهی تظاهرات در اسرائیل توسط ایالات متحده صورت گرفته و بایدن با ایهود باراک و یائیر لاپید (سران اپوزیسیون) کاملا هماهنگ است».
اپوزیسیون خشمگین، بیست و هفتمین هفته اعتراضی را تبدیل به اعتصاب و اعتراض و راهبندان بی‌سابقه در کف خیابان‌ها و بزرگراه‌ها کرده و نتانیاهو نیز ماشین سرکوب بی‌رحمانه را به میدان آورده است. تمرد در ارتش، نیروی هوایی، و سرویس‌های موساد و شاباک، شدت گرفته و شماری از سران و بدنه این سازمان‌ها به مخالفان نتانیاهو در خیابان پیوسته‌اند.
عامی ایالون رئیس ‌سابق شاباک می‌گوید: «شکاف و چند دستگی در اسرائیل، عمیق‌تر از هر زمانی است و کودتای قضایی، ارتش را نابود خواهد کرد».
رهبران اپوزیسیون، در بیانیه مشترک تاکید کرده‌اند: «اسرائیل، سخت‌ترین دوران خود را می‌گذراند. ما از همه می‌خواهیم که به خیابان بیایند». طبق گزارش کمیته وینوگراد، اسرائیل ضربه کاری را از راس رهبری سیاسی خود خورد؛ جایی که هرگز گمانش را نمی‌رفت.
این هم یک جلوه از بشارت الهی در سوره حشر است: «هُوَ الَّذِی أَخرَجَ الَّذِینَ کَفَرُواْ مِن أَهلِ الکِتَابِ مِن دِیَارِهِم لِأَوَّلِ الحَشرِ مَا ظَنَنتُم أَن یَخرُجُواْ وَظَنُّواْ أَنَّهُم مَّانِعَتُهُم حُصُونُهُم مِّنَ اللهِ فَأَتَاهُمُ الله مِن حَیثُ لَم یَحتَسِبُواْ وَقَذَفَ فِی قُلُوبِهِمُ الرُّعبَ یُخرِبُونَ بُیُوتَهُم بِأَیدِیهِم وَأَیدِی المُؤمِنِینَ فَاعتَبِرُواْ یَـأُوْلِی الأَبصَارِ.» اوست که کسانى از اهل کتاب (یهودیان بنى‌نضیر) را که کفر ورزیدند، در نخستین کوچ از دیارشان بیرون کرد. و خدا در دل‌‌هایشان ترس افکند تا با دستان خود و دست ‌هاى مؤمنان خانه‌های‌شان را خراب کنند. پس اى صاحبان بصیرت عبرت بگیرید». صدق‌الله‌العلی‌العظیم.

محمد ایمانی