تدابیر امام رضا ثامن الحجج (ع) در رساله ارزشمند ذهبیه درباره حفظ الصحه و تندرستی در ماه تیر اولین ماه تابستان که مصادف با حزیران از ماه های رومی است.

اولین ماه در فصل تابستان حزیران می باشد.

در رساله ذهبیه برای حفظ سلامتی در ماه اول از فصل تابستان آمده است:
حزیران ثلاثون یوما یذهب فیه سلطان البلغم و الدم، و یقبل زمان المره الصفراویه و نهی فیه عن التعب، و أکل اللحم دائما، و الاکثار منه، و شم المسک و العنبرو فیه ینفع أکل البقول البارده، کالهندباء و بقله الحمقاء و أکل الخضر. کالخیار، و القثاء و الشیرخشت و الفاکهه الرطبه و استعمال المحمضات. و من اللحوم: لحم المعز الثنی. و الجذع و من الطیور:
الدجاج، و الظیهوح، و الدراج، و الالبان، و السمک الطری.

حزیران (اولین ماه تابستان) تقریبا ۲۴خرداد تا ۲۴تیرماه سی روز است، در این ماه غلبه خلط بلغم (که معادل مزاج فصل تابستان و سرد و تر است) و غلبه خلط خون (که معادل مزاج فصل بهار و گرم و تر است) از بین می رود و زمان غلبه صفرا ( که معادل مزاج فصل تابستان و گرم و خشک است) فرا می رسد. در آن ماه از کارهای سخت و خوردن گوشت پر چرب و زیاد خوردن گوشت و بوئیدن مشک و عنبر نهی شده است. در این ماه خوردن سبزی هایی که مزاجش خنک است مانند کرفس و خرفه و خیار سبز و خیار چنبر و شیرخشت ومیوه های آبدار نافع است. همچنین استفاده از ترشیجات و همچنین گوشت ها؛ گوشت بز تازه دندان درآورده (بزغاله) و بزکوهی و از گوشت پرندگان؛ گوشت مرغ، تیهو، دراج و شیر حیوانات و ماهی تازه نافع است.

✅توصیه های غذایی در ماه حزیران

۱-مصرف سبزی های خنک مثل خرفه، خیار سبز و خیار چنبر و غذاهای با طبیعت سرد و مرطوب

امام صادق (ع) فرموده اند: در روی زمین گیاهی والاتر و سودمندتر از خرفه نیست و آن سبزی فاطمه
سلام الله علیها است. (کافی ج ۶ــ بحار ج )۶۶
امام صادق علیه السلام فرمود:
چون خیار مى خورید، آن را از ته آن بخورید، چراکه برکتش افزونتر است.(الفردوس، ج ،۱ص،۴۷۲)۱۶۶۱ح

۲-مصرف ماهیماهی

۳-مصرف ترشی ها
۴-مصرف میوه های آبدار

امام صادق(ع) می فرمایند: «هر کس در حالى بخوابد که ماهى خورده و در پى آن ، چند خرما یا مقدارى عسل نخورده است ، تا صبح ، رگِ سستْ اندامى بر او غلبه خواهد داشت.» (الکافی ، ج ، ۶
ص۳۴۳)

این روایت مشخص می کند که طبع ماهی سرد و تر است لذا حضرت فرمودند که حتما باید بعد از ماهی مقداری عسل و خرما خورد تا جلوی سردی ماهی را بگیرد و نکته دیگر اینکه خواب مزاجش سرد است که می فرمایند اگر ماهی خوردی و خرما نخورید رگی در بدن سست می شود… پس نشان می دهد که غلبه مزاج ماهی که سرد و تر است با خواب افزایش می یابد پس باید از خرما و عسل استفاده نمود.

۵-افزایش صفرا خشم و غضب و زود رنجی و بی خوابی را به دنبال دارد لذا در فصل حزیران جهت جلوگیری از افزایش صفرا، باید از نوشیدنی های خنک و صفرا بر استفاده نمود چراکه موجب حفظ و پایداری اخلاق و افزایش صبر و خوش خلقی می شود. گوشت پرندگان

۶-خوردن گوشت پرندگان سرد مزاج

پرهیزهای غذایی در ماه حزیران

۱-پرهیز از مصرف گوشت پرچربتعریق
مشکلات قلبی

۲-کاهش بلغم و افزایش صفرا در این ماه اتفاق می افتد لذا در روایت برای کاهش صفرا به خوردن اسفرزه و شیرخشت
سفارش شده است.
۳-خیار و انواع میوه های سرد و تر باید در فصل تابستان مصرف شود.
۴-مزاج این فصل، مناسب مزاج پیران و صاحبان مزاج سرد و تر و بلغمی می باشد.

۵-گرمی هوا به ویژه در سرزمین های گرم و نیز در گرم مزاجان و جوانان و بالاخص در آنانی که به اقتضای کار خود بیشتر در معرض گرما هستند، سبب تعریق زیاد شده و مشکلات قلبی، عروقی، معدی و … را افزایش می دهد. بنابراین تدابیری که باعث کاهش حرارت می شود به سلامتی افراد کمک می کند لذا به حفظ سکون، آرامش و اجتناب از فعالیت های سنگین و حرکات شدید در جهت کاهش حرارت در این ماه توصیه شده ایم.

توصیه های بهداشتی در ماه حزیران

۱-تلاش بر خنک نگه داشتن طبع و پرهیز از فعالیتهای سخت

نکته ها:
۱-این ماه اولین ماهی است که گرما با خشکی زیادی همراه است خصوصا در مناطق خشک لذا مصرف مواد غذایی با مزاج سرد و تر می تواند طبع انسان را متعادل کند. در طب اسلامی ایرانی، مصرف اسفرزه برای فرونشاندن عطش و گر گرفتگی درونی بسیار تاکید شده است. لذا در تابستان برای غلبه به گرمای درون می توان از اسفرزه بهره برد.