ساختار فرهنگی ما نیازمند بازسازی و تحولی بنیانی است. کمال این تحول کجاست؟ این پرسش را با توجه به ظرفیت‌های فرهنگی‌مان پاسخ دهیم.

سامانه ملی هدایت فرهنگی اجتماع قابلیت‌های بی‌شمار، ضربه متقابل در جنگ نرم

محمد حسین حمزه
ساختار فرهنگی ما نیازمند بازسازی و تحولی بنیانی است. کمال این تحول کجاست؟ این پرسش را با توجه به ظرفیت‌های فرهنگی‌مان پاسخ دهیم. می‌دانیم ظرفیت فرهنگی گسترده‌ای در کشور وجود دارد اما به دلیل عدم هدایت و ساماندهی بلا استفاده مانده است. بزرگ‌ترین مسئله ما در فرهنگ، نبود همکاری‌های فراگیر با هدایت واحد است. قابلیت‌های ما در عرصه فرهنگ بی‌شمار است که برای بالفعل شدن آن باید سیاست‌های ارتباطیِ انسجام‌بخش را در پیش بگیریم. باید در قالب یک نظام واحد، فعالیت‌‌های فرهنگی مجتمع و منسجم شود و کنار هم قرار گیرد تا منشا و مولد حرکت‌های بزرگ فرهنگی ـ اجتماعی گردد. زحمات به بار نشسته بسیار است. یک سرود و محصول فرهنگی انقلاب اسلامی آن طور عالمگیر شد. اکنون شاهد هستیم گفتمان مقاومت در سراسر جهان اشاعه پیدا کرده است. مؤلفه‌های راقی موجود‌، افق آینده را روشن کرده است. سخن این است که شبکه‌های فرهنگی مردمی و نیز مراکز فرهنگی مسئول‌، ظرفیت و کارکرد بسیار بالایی دارند که باید در یک قالب نو سازماندهی و راهبری شوند.
ساختاری باید طراحی شود که بین افراد و مجموعه‌های فرهنگی و دینی هماهنگی‌، انسجام و ارتباط ایجاد کند و همکاری در گستره وسیع‌ را شامل شود. باید به یک نظام مدیریتی واحد و هدایت کلی برسیم. نظامی که همکاری‌های فرهنگی را در بر گیرد و فعالیت‌ها را هم افزا کند. نهادها و تشکل‌های فرهنگی را به هم وصل کند و خلأهای موجود در این عرصه را از بین ببرد. بدون این مدیریت واحد، زمین و صحنه به دشمن واگذار شده است. دشمن که می‌بیند جاذبه‌ تفکر انقلاب اسلامی به نقاط گوناگون عالم رسیده، در برابر اسلامی که بار دیگر از جا برخاسته و شاخ و برگ گسترانده، جنگ وسیعی را علیه هویت اسلامی تدارک دیده و می‌گوید باید از درون با این انقلاب برخورد کرد. می‌دانند با چه حقیقتی روبه رو هستند. مقابله با این جریان نیازمند هماهنگی و همکاری است و با عدم همدلی و اتحاد نمی‌توان کاری از پیش برد. صحنه می‌گوید لازمه پیروزی‌، انسجام و پیوستگی است. فضائی هم به دلیل عدم همکاری گسترده و یکپارچه ما برای دشمن باز شده و دشمن در حال استفاده از نقاط ضعف است.
از سوی دیگر، ما جامعه‌ای با «هویت اسلامی» هستیم؛ جامعه‌ای با حقیقت و شخصیت قرارگرفته در مسیر رشد و در برابر استکبار. جامعه‌ای که اهل مقاومت است و دشمنی‌ها نتوانسته آن را از حرکت در این راه باز دارد. در بسیاری از کشورهای اسلامی نمی‌توان از این هویت سراغ گرفت. جایی که مردم مسلمان هستند اما کلیت جامعه، از هویت اسلامی تهی است. این ویژگی در جامعه ما برای تحولات فرهنگی و مقابله با جنگ نرم حائز اهمیت اساسی است.
با این نگاه، وقتی هدف تعالی و کمال جامعه را با توجه به هجمه بیرونی دشمن در نظر بگیریم، نظام مدیریتی‌ای می‌خواهیم که ما را پیوند دهد و یکپارچه سازد‌، همه ظرفیت فرهنگی را به حرکت درآورد و سامان دهنده آرایش فرهنگی مقابل دشمن باشد. در بازسازی ساختار فرهنگی، هدایت واحد‌، فضای وحدت به وجود می‌آورد و همکاری خلق می‌کند. وحدت؛ یک ضرورت و نیاز است به ویژه برای ما که راه تکامل انقلاب اسلامی را می‌رویم و با درک ماهیت انقلاب اسلامی به عنوان مقدمه ظهور، خود را برای سربازی امام زمان(عجل الله فرجه) آماده می‌سازیم.
در این شرایط، سیاست‌گذاری‌ها و روش‌ها باید به نحوی باشد که بتواند به هدف ما پاسخ بدهد و جریان فرهنگی دینی را پیش ببرد. به فعالان فرهنگی فضای ارتباطی بدهد و سبب‎‌ساز اقدامات هماهنگ شود. باید کاری کنیم که در مقابل حمله وسیع دشمن، ضربه متقابلی باشد و از آسیب‌ها پیشگیری کند. به نظر می‌رسد رسیدن به چنین محیط و عرصه‌ای یک «سامانه ملی هدایت فرهنگی» می‌خواهد. در چنین فضائی است که فعالان فرهنگی و دینی متحد شده و تحولات بزرگ شکل می‌گیرد. در مجموعه‌های فرهنگی انقلاب و میان فعالان این عرصه‌، تمایلات، کنش‌ها و عملیات‌های فرهنگی با این مضمون دیده می‌شود.
با چنین بازسازی فرهنگی می‌توان حرکت یکپارچه و هماهنگ نهادهای مسئول و تشکل‌های مردمی برای ایجاد فرهنگ‌های صحیح در جامعه را آغاز کرد. هر فرد در این صورت می‌تواند نقش و سهم خود را از جهاد در عرصه فرهنگ و جهاد تبیین بشناسد.
معرفی اندیشه‌های اسلامی و مباحثی مانند مهدویت در دنیا و حمله به مبانی فکری غرب که رهبر انقلاب فرمودند، با چنین مدیریت واحد و همکاری گسترده‌ای می‌تواند به انجام برسد. در پرتو این مسئله همچنین می‌توان به شکل‌گیری جریان روایت و استقرار نظام تبیین رسید. چنین تحولی موجب می‌شود که قدرت نرم انقلاب اسلامی تا حد کمال ظهور و بروز کند و می‌تواند شکل دهنده معادله قدرت و ایمنی فرهنگی باشد.
تحقق این امر که آغازی بر استقرار یک شجره طیبه است، می‌تواند ما را در اساس کار که تبیین و انتقال فرهنگ اصیل اسلام و مراقبت از هویت اسلامی و انقلابی است، موفق کند و این‌گونه است که می‌توانیم در برابر هجوم دشمن قد علم کنیم. باید دست در دست هم پیش رفت. گام‌های متحد را خدا هدایت می‌کند.