غذاهای محلی استان آذربایجان شرقی

نام غذا: ایسپناخ گشنیش
آشی (آش اسفناج و گشنیز)

مواد لازم:
عدس: یک پیمانه
پیاز متوسط: دو عدد
سیر: یک بوته
آب خروس محلی یا آب قلم: شش لیوان
اسفناج و گشنیز: ٢۵٠ گرم خرد شده
برنج: نصف پیمانه
روغن زرد محلی: ٣قاشق غذاخوری
شلغم: دو عدد (به دلخواه)
نمک سالم، زردچوبه و ادویه زیرخاکی: به مقدار لازم
آب سالم: به مقدار لازم

روش طبخ:
ابتدا عدس را دو ساعت خیس می کنیم. سپس پیاز را خیلی ریز خرد کرده در کمی روغن تفت می دهیم تا جایی که فقط کمی نرم شود، زردچوبه و ادویه را نیز اضافه می کنیم. بعد آب خروس محلی را به آن افزوده و سپس عدس را آبکش کرده داخل آن می ریزیم و اجازه می دهیم بجوشد. وقتی جوشید، حرارت را کم می کنیم و در قابلمه را می گذاریم تا عدس نیم پز شود.
در این زمان برنج شسته شده را به آش اضافه می کنیم تا با حرارت ملایم خوب بپزد. بعد سیر را خیلی ریز خرد کرده به همراه سبزیجات و شلغم خرد شده به آن اضافه می کنیم و با حرارت ملایم می گذاریم آش خوب جا بیفتد و سیر و شلغم کاملاً بپزد.

نکته:
بهتر است سبزی مورد استفاده در پخت آش خیلی ریز خرد نشود تا ویتامین ها و املاح موجود در سبزی بیشتر حفظ شود.
جهت حفظ ویتامین های موجود در سبزی، مخصوصاً ویتامین های محلول در آب، بهتر است سبزی در انتهای پخت به آش اضافه گردد.

نظر متخصصین تغذیه:
این غذا با وجود دارا بودن کالری پایین، مقدار پروتئین مناسبی برای بدن تأمین می نماید.
این غذا غنی از آهن، اسید فولیک و ویتامین B12 است؛ در نتیجه برای پیشگیری از کم خونی بسیار مفید می باشد.
تقریباً کل نیاز روزانه پروتئین بدن با خوردن این غذا تأمین می شود و برای کودکان مبتلا به سوء تغذیه پروتئین بسیار مفید است.
عدس از منابع خوب آهن غیر هم است که به علت بالا بودن میزان ویتامین C موجود در این غذا زیست دسترسی آهن این غذا بالا می باشد.
اسفناج منبع غنی از اگزالات می باشد؛ لذا افراد مبتلا به بیماری های کلیوی نظیر سنگ کلیه یا سنگ مثانه و مبتلایان به سنگ کیسه صفرا با احتیاط آن را مصرف کنند.
به علت وجود سبزی آشی که مخلوطی از انواع سبزیجات است، این غذا منبع خوبی از منیزیم، پتاسیم و سایر املاح و الکترولیت هاست که برای تعدیل پر فشاری خون می تواند بسیار مفید باشد.
سیر سرشار از اسید فولیک، ویتامین C، آهن، منیزیم و پتاسیم است.
سیر در کاهش فشار خون، کاهش کلسترول بد خون (LDL)، پیشگیری از گرفتگی عروق و سرطان مؤثر است.
شلغم ضد سرطان بوده و درد مفاصل و دردهای مفصلی ناشی از نقرس را تسکین می دهد.
اشتها آور و ملین مزاج است و ترشی شلغم تقویت کننده دستگاه گوارش و هضم کننده غذا است. شلغم پخته، نرم کننده سینه و درمان کننده تنگی نفس، سرفه، سیاه سرفه، برونشیت و دیگر اختلالات تنفسی است.

منبع: کتاب خوراک های بومی ایران